له افغانستان سره د امریکا د مرستو د بندېدو سره هم‌مهاله د افغانستان په بازارونو کې د ډالرو پر وړاندې د افغانۍ بې ارزښته کېدو د خوراکي توکو په بیو منفي اغېز کړی، چې له دې سره ګڼ افغانانو د بیو له لوړوالي شکایت کړی.

له بل پلوه د کابل په بازارونو کې د ډالرو بیې تر اتیا افغانیو هم لوړې ختلې دي.
کابل او ولایتونو کې ګڼ شمېر افغانان له تېرو دوو ورځو راهیسې د خوراکي توکو د بیو د پام وړ لوړوالي له امله سر ټکوي.
په کابل کې د یوه خصوصي روغتون کارکوونکی احمد شکېب وایي، چې له تېرو دوو ورځو راهیسې په بازارونو کې د خوراکي توکو بیې اسمان ته ختلې دي.

هغه وایي، په بازارونو کې د وړو، ورېجو او غوړیو بیې شاوخوا لس سلنه لوړې شوې دي.

هغه زیاته کړې، چې په بازارونو کې د یوې ۵۰ کیلو بوجۍ اوړو بیه ۱۵۰۰ افغانۍ او د غوړیو د ۱۶ لېټرۍ بوشکې بیه ان ۲۰۰۰ افغانیو ته لوړه شوې ده.
د نوموړي په وینا: «یو خو له اوله د خلکو اقتصادي وضعیت ننګوونکی و؛ خو له بل پلوه د امریکا د مرستو بندېدو پرېکړې یوازې په دوو ورځو کې د خلکو په اقتصادي وضعیت سیوری غوړولی دی. تر دې وړاندې به څه کېږي؟»
هغه وایي، نه یوازې د خوراکي توکو؛ بلکې د سون توکو بیې هم پام وړ لوړې شوې دي.
ځینې کابل ښاریانو بیا له طالبانو غوښتي، چې ژر تر ژره دې د دغه وضعیت د لاخرابېدو د مخنیوي لپاره اقدام وکړي.
د کابل د لامعه شهید ښوونځي ښوونکې زرغونه وایي، که د توکو بیې تر دې هم لوړې شي؛ نو ډېری خلک به په لوږه پاتې شي.
هغه وایي: «کاري فرصتونه او تنخواوې د تېر پرتله خورا کمې شوې، چې د خلکو پر اقتصادي وضعیت یې نېغ په نېغه اغېز کړی؛ خو خلک د یو بل ناورین زور نه لري.»
تر دې وړاندې ګڼو نړۍوالو مرستندویه بنسټونو هم په افغانستان کې د بودجې د کمښت له امله د مرستو د کمېدو خبر ورکړی و.
له بل پلوه له تېرو دوو ورځو راهیسې د سره زرو بیې هم لوړې شوې دي.
په بازارونو کې په یو ګرام سرو زرو کې ۳۵۰ افغانۍ زیاتوالی راغلی، چې زرګران هم د پېرودونکو او د ښه بازار د نشتوالي له امله سر ټکوي.
د سهیل په نوم د کابل په لېسې مریم بازار کې یو زرګر وایي، چې د خلکو اقتصادي وضعیت ښه نه دي؛ نو له دې امله خلک اوس ډېر کم سره زر پېري.
په دې تړاو د اقتصادي چارو شنونکی عبدالنصیر رشتیا بیا وایي، له هغه ځایه چې د افغانستان اقتصاد د نورو پر مرستو ولاړ و؛ خامخا به د مرستو بندېدل پرې اغېز پرې باسي.
هغه وایي، افغانستان یو وارداتي هېواد دی او پر وارداتو ولاړ هېواد دی او خپل د اړتیا وړ توکي له بهره واردوي؛ کله چې یو هېواد بهرني واردات ولري، نو د وارداتو لپاره د بهرنیو اسعارو کارول حتمي دي.
د هغه په وینا، کله چې په بازار کې د ډالرو لپاره تقاضاوې لوړېږي؛ دا حتمي خبره ده چې په هېواد کې به د افغانیو پر ارزښت اغېز کوي.
هغه زیاته کړې: «که سرپرست حکومت په دغه موده کې د توکو په زېرنه کولو کار کړی و، اوس به د ډالرو بیې دغه شان نه لوړېدې.»