د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بینېټ د تعلیم نړیوالې ورځې په مناسبت له زده کړو د افغان نجونو او ښځو محرومیت اندېښمنوونکی بولي.
بینېټ د جمعې په ورځ پر خپل اېکس ولیکل، چې « په دې ورځ باید هغه میلیونونه افغانې نجونې او ښځې هېرې نه کړو چې د تعلیم له حق څخه بې برخې شوې دي».
هغه د نجونو پر زده کړو د طالبانو بندیزونه له بشري حقونو یوه جدي سرغړونه وبلله.
د طالبانو تر واک لاندې افغانستان یوازینی هېواد دی چې په رسمي ډول نجونو ته د زده کړو اجازه نه ورکوي.
۱,۲۲۵ ورځې یا نږدې څلور کاله کېږي، چې د طالبانو حکومت له۱۲ کلونو پورته نجونو پرمخ ښوونځي تړلي دي.
دغه بندیز، چې د ۲۰۲۱ کال په اګست کې پر کابل د طالبانو له واکمنۍ وروسته لګول شوی، د افغان نجونو پرمخ یې دزده کړو دروازې په بشپړه توګه تړلې دي.
د طالبانو تر راتګ وړاندې افغان نجونو ښوونځيو او پوهنتونونو ته د لاسرسي په برخه کې پام وړ پرمختګونه درلودل او په سلګونو زره نجونې او ښځې ښوونځیو او پوهنتونونو ته تللې.
د ملګرو ملتونو مرستندویه ماموریت مشرې روزا اوتنبايېوا نن په یوه اعلامیه کې وویل، « دا یوه لویه فاجعه او تراژیدي ده چې میلیونونه افغان نجونې د زده کړې له حق څخه بې برخې شوې دي». هغې زیاته کړه، چې هیڅ هېواد په دې توګه پرمختګ نه دی کړی چې خپل نیم وګړي بې واکه کړي او شاته یې وغورخوي.
نوموړې وویل، « ډیفکټو چارواکي [طالبان] باید دغه بندیز سملاسي لغو کړي او ټولې افغان نجونې پریږدي چې ښوونځیو ته بېرته ستنې شي».
د زده کړې نړیواله ورځ، چې هر کال د جنوري پر۲۴ نمانځل کیږي، په سوله، پرمختګ او مساوي حقونو کې د زده کړو پر رول ټینګار کوي.
یوناما وايي، د سږ کال موضوع « مصنوعي ځیرکتیا او زدهکړه: په اوتوماتیکه نړۍ کې د بشري واک ساتل» د دې مهمې اړتیا یادونه کوي چې جنس، توکم او جغرافیا ته له کتو پرته باید د هر فرد د زدهکړې حق ته درناوی وشي.