واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته په پاکستان کې مېشتې یو شمېر هغه مېرمنې چې په کور کې نارینه نه لري او په افغانستان کې د ښځو په کار کولو هم بندیزونه دي، له دغه هیواده د اېستلو د ګواښ له امله اندېښمنې دي.
لسګونه خبریالانې، د مدني ټولنې غړي او دولتي کارکونکې په کور کې د نارینه د نه شتون له امله پاکستان او ځینو نورو هیوادونو ته د طالبانو حکومت د بنديزونو او امنیتي ستونزو له امله کډوالې شوې دي.
پخوانۍ خبریاله او د تخنیکي تعلیماتو د ادارې کارکونکې فریده سوما چې له شاوخوا یو کال راهیسې په پاکستان کې یوازې اوسیږي، له دغه هیواده د کډوالو اېستلو د بهیر له پیلیدو وروسته تر سخت رواني فشار لاندې ده.
نوموړې له افغانستان انټرنشنل سره په خبرو کې وایي، د جمهوریت پر مهال یې په کابل کې له خپلې مور سره ژوند کاوه خو د طالبانو له واکمنیدو یو کال وروسته یې مور مړه شوه او دا یوازې پاتې شوه.
میرمن سوما وایي: «د مور له مړینې مې وروسته د طالبانو په دومره سختو بندیزونو سره ژوند ډیر سخت شوی و، ځکه له یوې خوا مې دنده له لاسه ورکړه، له بلې خوا یوازې وم او په کوم کور کې چې اوسیدم شاوخوا ته مو طالبان له خپلو کورنیو سره راکډه شوي و او دا چې زمونږ کور کې نارینه هم نه و، نو مجبوره شوم چې پاکستان ته راشم.»
د میرمن سوما په خبره، د خپلې ویزې د مودې له پایته رسیدو سره یې په پیښور کې د (یو اين ایچ سي ار) په دفتر کې ځان ثبت کړی، خو تر اوسه پورې یې برخلیک نه دی روښانه.
د فریدې سوما په شان لسګونه نورې میرمنې هم شته چې د کډوالۍ د ټولو ستونزو سره سره له پاکستانه په جبري توګه د اېستلو له ګواښ سره مخ دي.
د لوګر ولایتي شورا پخوانۍ غړې نفیسه هجران چې له دوو کلونو راهیسې له خپلې کورنۍ سره پاکستان ته کډواله شوې وایي چې، د وزګارۍ، ناسم اقتصادي وضعیت او د بې برخلیکه حالت له امله تر سختو فشارونو لاندې ده.
نوموړې وایي: «اوسمهال داسې یوه وضعیت کې یو چې نه افغانستان ته ستنېدلی شو او نه هم نورو هیوادونو ته د تګ چانس برابر شوی دی.»
په پاکستان کې مېشتې افغان کډوالې له یو شمیر هیوادونو غواړي چې د دوی د پناه غوښتنې د قضیو کاري پړاوونه چټک کړي.
پر افغانستان د طالبانو له واکمنیدو وروسته طالبانو پر افغان ښځو او نجونو ډېر بندیزونه ولګول، چې تر ټولو مهم یې پر کار او زدهکړو بنديزونه دي.
د دغو بندیزونو په زیاتیدو سره یو شمېر هغه میرمنې چې د خپلې کورنۍ ډوډۍ ګټونکې وې له افغانستانه وتلو ته اړې شوې.
د پاکستان حکومت بهرنیو کډوالو ته د وتلو له اعلان وروسته د بې اسناده افغان کډوالو د اېستلو بهیر پیل کړی او تر دې دمه يې کابو څلورنیم لکه افغان کډوال بېرته افغانستان ته ستانه کړي دي.
د ژمي په رارسېدو سره په جبري توګه له پاکستانه د بې اسناده افغانانو د اېستلو پرېکړه چې زرګونه کورنۍ یې له سختو ستونزو سره مخ کړي دي، له ډیرو کورنیو او بهرنیو غبرګونونو سره هم مخ شوې خو د پاکستان حکومت دریځ يې نه دی بدل کړی.
د یادونې ده، چې ځینې نړیوالو سازمانونو او هېوادونو له پاکستانه غوښتي، هغه کډوال له دې هیواده و نه باسي چې افغانستان ته یې په ستنېدو سره ژوند له ګواښ سره مخامخ کیږي.