نیوزویک وايي، د امریکا متخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ په وار وار په عراق او سوریه کې د اسلامي دولت وسله والې ډلې (داعش) پر وړاندې د امریکا په مشرۍ د ایتلاف بری د خپلې پخوانۍ ادارې تر ټولو مهمه لاسته راوړنه ګڼي، خو دا ډله بیا راټوکېدلې ده او ټرمپ یې باید بیا پر وړاندې مبارزه وکړي.
نیوزویک د ډونالډ ټرمپ د لوړي مراسمو په درشل کې ولیکل، چې داعش اوس یوځل بیا د خپل اصلي ټاټوبي هاخوا د فعالیتونو او په بهر کې د عملیاتو د چټکتیا لپاره لاره موندلې ده او ټرمپ باید یوځل بیا له نړیوالو جهادي وسله والو سره چې د نړیوالې سولې لپاره ستر ګواښ دي، مبارزه وکړي.
د نیوزویک لیکوال وايي، «دا ډله په اسیا او افریقا کې له ورځنيو بریدونو سره تړاو لري، همدارنګه په ټوله اروپا کې د دسیسو او حتا په متحده ایالاتو کې د نوي کال په مرګوني برید کې یې هم لاس درلود.»
نتن سیلز، چې پخوا د ټرمپ د لومړۍ دورې په جریان کې د سپینې ماڼۍ د ترهګرۍ ضد استازي په توګه دنده ترسره کوله او اوس د اتلانتیک شورا د منځني ختیځ امنیت نوښت او منځني ختیځ پروګرامونو کې لوړ پوړی غړی دی نیوزویک ته وویل، چې په تیرو څو کلونو کې په ټوله نړۍ کې د داعش نفوذ ډېر شوی. هغه وايي، « دا زیاتوالی یوازې په سوریه او عراق کې چې د دوی مرکزونه وو نه دی، بلکې په لویدیزه افریقا او افغانستان کې هم ددوی د ملګرو ډېرېدونکي وژونکي فعالیتونه شامل دي.»
سیلز وايي، د داعش خراسان څانګې فعالیت د اندیښنې وړ دی، ځکه چې دې ډلې په سیمه کې د بهرنیو عملیاتو د ترسره کولو وړتیا ښودلې او په امریکا او اروپا کې یې د فعالیت لپاره سترګې نیولې دي.
نیوزویک په خپل رپوټ کې ویلي، چې داعش خراسان ډلې په سیمه کې له ناامنۍ او نړیوالو سیالیو ګټه پورته کړې څو ځان له افغانستان څخه د امریکا تر وتلو وروسته د نړۍ د وژونکو او خورا غیر متوقع غیر دولتي لوبغاړو په توګه ثابت کړي.
سیلز په افغانستان کې د داعش ډلې پر ضد فعالیتونو په اړه وايي:«له بده مرغه د بایډن ادارې په افغانستان کې د امریکا ترهګرۍ ضد ډیرې وړتیاوې له منځه وړې دي او داعش خراسان څه ناڅه نه دی مهار شوی.»
په دغه راپور کې ویل شوي چې کله په ۲۰۱۷ کال کې ټرمپ واک تر لاسه کړ، د مخکیني ولسمشر بارک اوباما له خوا په عراق او سوریه کې د داعش پر وړاندې پیل شوي ایتلافونه او د جګړې تر ټولو سخت پړاوونه په میراث ور پاتې شول. نیوزویک وايي، « له داعش سره په دې جګړه کې ایران په عراق او سوریه کې له ملیشو سره مرسته کوله، روسیې د سوریې له حکومت سره همکاري کوله او د سوریې حکومت د امریکا او دیموکراتیک ځواکونو په مرسته د ۲۰۱۹ کال په فبروري میاشت کې د سوریې په باغوز سیمه کې د دې ډلې وروستۍ اډهله منځه یووړه او داعش یې مات کړ.
په دغه رپوټ کې ویل شوي، هغه ډله چې یو وخت یې د ویرجینیا په کچه سیمه سمبالوله، په ساده ډول به له منځه لاړه نه شي.
په عراق او سوریه کې پر پرله پسې بغاوتونو سربیره داعش د خپلو نړیوالو ملګرو په بڼه ودې ته دوام ورکړ.
د امریکا د ملي استخباراتو د دفتر یو پخوانی لوړ پوړی افسر اندریو بورین، نیوز ویک ته وویل:«داسې غلط فهمي شته چې بهرني ترهګریز ګواښونه، په ځانګړې توګه د داعش ګواښونه ټیټ لګښتو خطرونو ته راټیټ شوي خو له ترهګرۍ سره مبارزه له یوې مړې هڅې لرې ده.»
بورین وویل:« په تیرو څلورو کلونو کې داعش له یوه سیمه ییز خلافت څخه په یوې غیر متمرکزې شبکې بدل شوی چې د 'ترهګرۍ نوښت مرکز' په توګه کار کوي.»
په رپوټ کې ویل شوي، چې پر کابل د طالبانو له تسلط سره سم دا ډله بیا پیاوړې شوه او سره له دې چې داعش خراسان کومه سیمه په خپل واک کې نه لري خو دوی توانیدلي، چې د طالبانو د مشروعیت کمزوري کولو ترڅنګ د اسیا په ټولو ګاونډیو هېوادونو کې هم خپل مخالفان په نښه کړي».
نیوزویک وايي، داعش خراسان په افغانستان کې د مرګونو بریدونو ترڅنګ د افغانستان له پولو بهر په مسکو او ایران کې هم مرګوني بریدونه وکړل.
بورین وايي، له داعش سره د مبارزې او د دې شبکې د له منځه وړو لپاره دې امریکا د اروپایي ملګرو ترڅنګ له هند او عربي هېوادونو سره تګلاره جوړ کړي او په دې تګلاره کې باید نظامي فشار هم شامل وي.
بورین وویل:«د متحرک عمل، سیمه ییزو ملګرتیاوو او د ترهګرۍ ضد کورنيو نوښتونو یوځای کولو سره اداره کولی شي د داعش له خوا رامنځته شوی ګواښ کم کړي».
بورین وايې:«په افغانستان کې داعش خراسان او په لویدیزه افریقا کې ډلو د جنګیالیو د استخدام او سیمو د بې ثباته کولو لپاره له غیر حکومتي سیمو ګټه پورته کړې ده.»
د داعش د ماتولو ایتلاف لپاره د ټرمپ پخواني ځانګړي استازي جیمز جیفري نیوزویک ته د داعش د فعالیت په اړه ویلي، چې امریکا باید د دمشق له حکومت سره د داعش د له منځه وړو په پلان کې همغږي وکړي.
جیفري همدارنګه ټینګار وکړ چې د داعش له خوا لویدیځ ته متوجه اوسنی ګواښ باید په نظر کې ونیول شي.