طالبانو د دایکنډي ولایت مرکز نیلي ښار اړوند په حولي دشت سیمه کې د "بي بي عایشه" په نامه د نجونو دیني مدرسه جوړه کړې، خو د مدرسې د جوړیدو خبر سره یې د هلکانو انځور خپور کړی دی.
د طالبانو د پوهنې وزارت د شنبې په ورځ (د کب ۱۲مه) پر اېکس ټولنیزې شبکې د دې مدرسې د جوړیدو خبر سره، د نجونو پر ځای د مدرسې له پرانستې مراسمو نه د هلکانو انځور خپور کړی.
طالبانو له واکمنېدو وروسته د افغانستان په ټولو ولایتونو کې د ښوونځیو پر ځای د مدرسو جوړولو ته مخه کړې، هغه څه چې پراخ غبرګونونه راپارولي دي.
د بشري حقونو د څار د ښځو د برخې مشرې په ديني مدرسو کې د نجونو د زدکړې د راپورونو په غبروګون کې ويلي و، چې «په مدرسو د ښوونځیو بدلیدل د منلو وړ نه دي.» هغې زیاته کړې وه، چې د دغه هېواد د ماشومانو لپاره، چې مدرسو کې «افراطي درسونه» زده کوي هېڅ راتلونکې نشته.
تر دې مخکي د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې روزا اوتونبايوا ويلي وو، «ډېر شواهد» یې ترلاسه کړي، چې زياتې نجونې ديني مدرسو ته ځي.
د افغانستان په وروستي سل کلن تاریخ کې دوه ځلې ښځې په بشپړ ډول له زده کړو، ټولنیز ژوند او کار څخه منع شوي، چې لومړی ځل د طالبانو لومړۍ دوره او دویم ځل د جمهوري نظام له سقوط وروسته د طالبانو دویمه دوره ده.
د یونېسف د معلوماتو له مخې؛ دا مهال په افغانستان کې څه باندې درې میلیونه نجونې له ثانوي زده کړو بې برخې دي او نېږدې د یو میلیون نجونو پر مخ پوهنتونونه تړل شوي دي.
طالبانو په بیا واکمنېدو سره ګام پر ګام دنجونو پر عصري زدکړو بندیز لګولی خو مدرسې یې ورځ تر بلې زیاتې کړې دي.
ملګرو ملتونو، نړۍوالو سازمانونو او ځینو هېوادونو په کراتو له طالبانو غوښتي، چې د ښځو او نجونو پر وړاندې د زدهکړو او کار په ګډون خپل ټول ظالمانه او تبعیضي فرمانونه لغوه کړي.
خو طالب چارواکي دا غوښتنې د دوی په کورنیو چارو کې لاسوهنه بللې او د نجونو پر مخ د ښوونځیو دروازې خلاصول له نن نه په سبا سپاري.
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا له دوه پر درېیمې برخې څخه زیاتو غړو د دوشنبې په ورځ د دغې ډلې له خوا پر ښځو او نجونو راوړل شوي فشارونه غندلي او په عامه، سیاسي، اقتصادي، کلتوري او ټولنیز ژوند کې د ښځو مساوي ګډون او په ځانګړې توګه پر پریکړو کې د هغوی پر ګډون ټینګار کړی.
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن د پنجشنبې په ورځ (د کب لسمه) د افغان ښځو د اقتصادي مقاومت په اړه غونډه کې وویل، چې طالبان لا هم نجونې او مېرمنې له زده کړو منع کوي، د ښځو اساسي حقونه تر پښو لاندې کوي او د طالبانو دغه تګلاره د افغانانو د خوښې خلاف ده.
د پنجشنبې په ورځ (د کب لسمه) د بشري حقونو په شورا کې د ترکیې استازي له طالبانو وغوښتل، چې د نجونو پر زده کړو بنديز دې لغوه کړي.
ویل کیږي طالب چارواکي د نجونو د زده کړو په اړه سره یوه خوله نه دي. د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال په کراتو د افغان نجونو پر زدکړو ټینګار کړی.
شیر محمد عباس ستانکزي په کابل کې د نجونو لپاره د یوې مدرسې په پرانیستې مراسمو کې ویلي و، هېڅوک دا نشي ثابتولی چې پر چا علم فرض او پر چا نه دی او ټینګار یې کړی و چې علم پر نر او ښځه «فرض» دی.
د طالبانو له خوا د افغانستان د بیا نیولو کیدو وروسته، ۹۰۲ ورځې کیږي چې افغان نجونې له شپږم ټولګي څخه پورته له زده کړو محرومې دي.