افغانستان په ۲۴م کال کې لا هم د نړۍ د بې ثباتۍ او بې قانونۍ له مهمو مرکزونو څخه ګڼل کېږي، یوه داسې جغرافیه چې څوک یې په رسمیت نه پېژني. روانو سیاسي، اقتصادي او ټولنیز بحرانونو نه یوازې د داخلي ثبات لپاره ننګونې جوړې کړې، بلکې نړۍوالې ټولنې ته هم د پام وړ ستونزې رامنځته کړې دي.
جيمي کارټر د متحده ایالاتو ۳۹م ولسمشر، د نړۍ په سیاسي ډګر کې د خپلې مهمې ونډې له امله یو تلپاتې نوم پرېښود. د هغه د ولسمشرۍ دوره (۱۹۷۷-۱۹۸۱) د سړې جګړې له خورا حساسو پړاوونو څخه وه.
تر ډیورند کرغېړنې کرښې هاغاړه په ټوله پښتون مېشتې خاوره اور بل دی. جګړې، ترهګرۍ، وژنو، لوټ تالان، بېقانوني، جبري کډالۍ او بېځایه کول، لوږه، محرومیت، رادیکالیزم، اغوا برای تاوان او د ملتپالو په نښه کېدل ددې لوی ناورین ځينې برخې دي، چې له محکومو او محرومو پښتنو څخه قربانۍ اخلي.
د دسمبر په ۲۱ د پښتونخوا د ملکي او پوځي مقاماتو په اصطلاح اوچتې کمیټۍ یا Apex Committee پیښور کې تصمیم ونیو چې د خیبر ضلعې په تیراه او د بنو په جانی خیلو کې د ځینی ځایونو میشت خلک به په موقته توګه د خپلو کلیو او کورونو نه کډه شي، چې امنیتي ادارې دغلته تصفیوي پوځي عملیات وکړي.
د پاکستان د ځمکنیو، هوايي او بحري قواوو د ګډ استخباراتي سازمان ای ایس ای د پخواني رئیس متقاعد جنرال فیض حمید محاکمه په رسمي توګه په یوه پوځي محکمه کې د دسمبر په یوولسمه نیټه پیل شوه.
د افغانستان د ټولنې په اړه د بهرنیانو له څو ناسمو کلیشهيي انګېرنو څخه یوه دا ده، چې ګواکې افغانستان یوه قبایلي ټولنه ده او د ټولیزې ربړې و کړکېچ لامل یې همدا دی. دغه ناسمه انګېرنه په سوریه کې د پخوانیو یاغیانو او د نویو واکمنو ډلمشر ته هم ور رسېدلې ده.
سرخوښه یاغیان له وینې تویېدو پرته پلازمینې ته ننوځي، ولسمشر په الوتکه کې؛ یو مبهوت بهرنی ملاتړی د خپلو ځواکونو د اېستلو لپاره له یاغیانو سره په خبرو لګیا؛ په دې میاشت کې د سوریې سقوط له درې کاله وړاندې افغانستان سره ورته والی لري.
تازه به مو رسنیو کې لوستي وي چې واک ته د سوریې نوي رسېدلي رژیم اعلان کړی چې عسکر به یې د هیڅ سوریايي وګړي په شخصي حریم تېری نه کا.
د حقاني شبکې د جګپوړي غړي او د طالبانو د کډوالو چارو وزارت سرپرست وزیر خلیل الرحمن حقاني له وژل کېدو وروسته سراج الدین حقاني احمد حقاني د خپل پلار خلیل الرحمن حقاني ځای ناستی وټاکه. ملا هبت الله د مخکینۍ کوټې شورا په مشوره غواړي چې د حقاني شبکې د کورنۍ پر دې پرېکړه پښه کېږدي.
که څه هم په اسلام اباد کې په نومبر کې هوا په یخیدو وه، خو د دغې میاشتې په دویمه نیمايي کې د پاکستان په پلازمینه کې سیاسي تودوخه لوړې درجې ته رسیدلې وه.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال عباس ستانکزي د ښځو په وړاندې د بېعدالتۍ په اړه وینا په نړۍوالو رسنیو کې پراخ پوښښ موندلی دی. رویټرز د ستانکزي څرګندونې د طالبانو د یوې داسې تګلارې په وړاندې تر ټولو توندې نیوکې بللې چې د دې ډلې نړۍوالې انزوا ته یې لاره هواره کړې.
د طالبانو د رییس الوزرا سیاسي مرستیال د عبدالکبیر پر ګوښه کولو او د کډوالو وزیر په توګه له ګومارنې یوه اونۍ تیریږي، خو د طالبانو دوو سرچینو موږ ته وویل، چې هغه لا هم په سپیدار ماڼۍ کې دی او تراوسه د خپل نوي ماموریت د پیلولو لپاره کډوالو وزارت ته نه دی تللی.
یلدا شپه، چې د ډسمبر په ۲۱مه یا ۲۲مه نمانځل کېږي، د کال تر ټولو اوږده شپه ده او د اریایي تمدن یو له مهمو کلتوري مراسمو څخه ګڼل کېږي.