«دا نظام مونږ په سترو قربانیو رامنځته کړی، اوس ستاسو اصلاحات غواړم که یې نه منئ راسره، بیا زه مجبور یم ځان کناره کړم، چی ولس ته ملامت نه شم. زما غوښتنې دادي، چې د ملت او وزیرانو شورا غوښتنو او پریکړو ته اهمیت ورکړئ او فیصلو ته یې درناوی وکړئ، یا دې رهبري شورا بېرته فعاله کړه».

د طالبانو د کابل حکومتي مشرانو، وزیرانو او مسوولانو او د کندهار ترمنځ تعلقات تر بل وخت زیات ساړه او د خپګان او ګیلو حد ته رسېدلي.

په کابل کې د طالبانو سرپرست حکومت د نجونو پر تعلیم د بندیز، نړیوالې انزوا، مخ په رکود اقتصادي حالت او له وطن نه د افغانانو د ډله ییز فرار او لوږې له امله تر سخت فشار لاندې دی، خو په کابل کې د سرپرستې ادارې مشران وايي له دې امله مایوسه او خفه دي چې دا فشارونه د طالبانو عمومي سخت دریځه مشر شیخ هبت الله اخوندزاده په خپل اختیار پر امارت او افغانانو تحمیل کړي، ګني طالبانو ته ډیره اسانه ده چې په ډېر کم تغییر او تبدیل خپل امارت ته نړیوال رسمیت او د هیواد دننه اعتبار ور وبښي.

د طالبانو خپلمنځي نارضایتۍ
په ابتدا کې په کابل کې د نظام چلوونکو مسوولانو فکر کاوه چې شیخ هبت الله اخوندزاده به د وخت په تېرېدو خپلې سخت دریځې مراندې را سستې کړي او د طالبانو د حکومت چلنجونه او ننګونې به را کمې کړي، خو د توقع خلاف د طالبانو عمومي سخت دریځه مشر نور هم سخت دریځه شو او د مېرمنو ضد پالیسۍ کې د دښمني سرحد ته ورسېد .

شیخ هبت الله ورو ورو هغه مشران چې د طالبانو د نړیوال اعتبار لپاره یې له نوموړي نه د اصلاحاتو غوښتنه کوله لکه د لوړو زده کړو وزیر شیخ عبدالباقي حقاني او د پوهنې وزیر شیخ نورالله له دندو تبدیل کړل ځکه دواړو د میرمنو د لوړو او ثانوي زده کړو غوښتنه درلوده. بل طرف ته د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني چې د افغان حکومت او بهرنیو ځواکونو پرضد جګړه کې یې تر ټولو ډېر رول درلود، د شیخ هبت الله د عدم مصلحت، تشدده ډکو پالیسیو سخت ناقد دی او وخت پر وخت یې شیخ هبت الله د طالبانو حکومت د ټولو مشکلاتو لامل بللی.

د طالبانو د مشر د سختو پالیسیو چې هیڅ ډول به دوی ته نړیوال اعتبار ورنه کړي، بل منتقد عباس ستانکزی دی. هغه په کراتو کراتو د نجونو د زده کړو پرضد موقف د اسلام له اصولو سره متصادم او د طالبانو د نړیوالې انزوا سبب بللی.

اصلاحات، یا ځان څنګ ته کول
په کابل کی نور مشران لکه ملا برادر، ملا یعقوب او ملا حسن هم د طالبانو حکومت د انزوا او عدم رسمیت اصلي عامل له کندهاره صادریدونکی د شیخ هبت الله د وخت او مکان خلاف دریځ ګڼي، خو داچې «کندهاریان» دي، دې موضوع ته دومره اهمیت نه ورکوي.
سراج حقاني څو ځله کوښښ وکړ، چې د ښځو د کار او نجونو د زده کړو او عدم رسمیت په تړاو ملا حسن، ملا عبدالغني برادر او ملا یعقوب له ځان سره کړي او د شيخ هبت الله دفتر ته ور شي، خو درې واړه کندهاري مشران سراج حقاني په مختلفو پلمو تېر باسي او کندهار ته له سفره ډډه کوي.

سراج الدین حقاني یو نیم کال وړاندې هم شیخ هبت الله اخوندزاده ته په احترمانه الفاظو مزین یو لیک استولی و، څو هغه متوجه کړي چې د میرمنو د تعلیم ضد غیر منصفانه پالیسیو له امله یې ملت او نړیړال دواړه له اسلامي امارت نه لاس اخلي، خو شیخ هبت الله د سراج حقاني لیک ته د ځواب ورکولو پرځای خبرداری ورکړی چې دی به د امیرالمومنین څوکۍ پریږدي .
حقاني شبکې ته نږدې سرچینې وايي، چې د کابینې وزیران او مشران سراج حقاني ته وايي چې تاسې لږ خپل موقف جدی کړئ، دا نظام په دې ډول نه چلیږي، چې شیخ هبت الله یې زمونږ په واسطه چلول غواړي، دا نظام به د شیخ د پالیسیو له امله ناکامیږي.
د سرچینو په وینا، سراج الدین حقاني د یو بل لیک مسوده تیاره کړې او غواړي له خپل مشر سره یې شریکه کړي.

په لیک کې راغلي« زه دې تر بل هرچا زیات اطاعت او احترام کوم او خپل اطاعت مې په هر امتحان کې تاسې ته ثابت کړی. دا نظام مونږ په سترو قربانیو رامنځته کړی، اوس ستاسو اصلاحات غواړم که یې نه منئ راسره، بیا زه مجبور یم ځان کناره کړم، چی ولس ته ملامت نه شم. زما غوښتنې دادي، چې د ملت او وزیرانو شورا غوښتنو او پریکړو ته اهمیت ورکړئ او فیصلو ته یې درناوی وکړئ، یا دې رهبري شورا بېرته فعاله کړه».
د خلیفه سراج الدین د لیک په یوه برخه کې راغلي: « دښځو تعلیم حل حتما غواړم او امتحان
خو اصلاحات غواړم، که یې نه منئ راسره بیا زه مجبور یم ځان کناره کړم چې ولس ته ملامت نه شم».

د ملا هبت الله نوي بندیزونه

په کندهار کې د شیخ هبت الله دفتر ته نږدې منابع وايي، شیخ هبت الله نور سخت قیودات هم لګول غواړي، لکه پرمېرمنو د چادري اجباري اغوستل، د تلویزیونونو بندول. هغه همداراز د طالبانو له وزیرانو په ځانګړي ډول د بهرنیو چارو له وزیر امیرخان متقي غوښتي چې نور نړیوالې ټولنې ته د اسلامي امارت د رسمیت پیژندلو لپاره زارۍ یا غوښتنه ونه کړي.
سرچینه وايي، « متقي یې منع کړی چې نور به له غرب او ملګرو ملتونو نه غواړي چی مونږ په رسمیت وپیژني ځکه دا له کفر څخه معاونت غوښتل دي».

یو شمېر طالب مشرانو بار بار د قطر تړون د شرایطو په رڼا کې له شیخ هبت الله غوښتي چې منحیث مسلمان موږ باید تړون ته پابند پاتې شو خو شیخ هبت الله بار بار د دلیل او حجت په نامه د دوحې تړون له یادولو په قهر شوی او وايي، چی د دوحې تړون امریکا هم نه دی عملي کړی؛ امریکا د تړون له مخې له افغانستان نه ووتله، نور د تړون شرایط د منلو وړ نه دي.دغه رازشیخ هبت الله ملا برادر ته ویلي، چی «د دوحې معاهده ستاسې کار و، زه یې د ټولو بندونو منلو ته قایل نه یم».
سراج الدین حقاني او کابل میشتي طالبان د هرې ورځې په تېرېدو دا درک کوي چې اقتصادي حالت، له نړیوالو او ګاونډیانو سره ترخې اړیکې د ملت او امارت ترمنځ واټن دومره زیات کړی، چې د ملت د صبر کاسه به ډېره زر ډکه شي.

حقاني له یو شمیر سفرونو وروسته په دې متیقن شوی چې د شیخ هبت الله شخصي ګروهې او د مسایلو تشریح طالبان او افغانان له سخت امتحان سره مخامخ کړي. حقاني درک کړې چې که د نړۍ هر بل هیواد د طالبانو په څېر میرمنې له تعلیم او کاره حذف کړي نړیواله ټولنه دا اخلاقي جرات نه شي کولای، چې هغه هیواد په رسمیت وپېژني، له همدې امله نړیواله ټولنه له غرب سره د شیخ هبت الله حساسیت ته په کتلو غواړي د اسلامي او عربي هیوادونو په واسطه سراج حقاني وهڅوي چې شیخ هبت الله چې د نظام لپاره(Troubles makers) دی، په (Trouble-shooter) تبدیل کړي.
دا باید په پام کی ونیسو چې نړۍ په افغانستان کی بله کورنۍ جګړه نه غواړي ولو که د غلجي حقاني او کندهاري شیخ هبت الله ترمنځ وي.

یادونه: افغانستان انټرنشنل - پښتو د یوې بې پرې رسنۍ په توګه د ټولو لیکوالو نظریاتو ته درناوی لري؛ خو د چا د نظر ملاتړ نه کوي.