در روزهای اخیر، بار دیگر نام جوزف کونی و گروه زیر فرمانش، ارتش مقاومت پروردگار بر سر زبان‌ها افتاده است. سرگذشت این جنگ‌سالار افریقایی و گروهش که برای رسیدن به قدرت و برقراری حکومت دینی مسیحی دست به هر کاری می‌زند، برای مردم افغانستان بسیار آشنا است.
نام ارتش مقاومت پروردگار و بنیانگذار فراری‌اش، ممکن است برای نسل جوان و کسانی که اخبار افریقا را دنبال نمی‌کنند، چندان آشنا نباشد. اما این گروه افراطی مسیحی، آرمانش، نحوه عملکردش و رهبر جنجالی‌اش، شباهت‌های زیادی با طالبان در افغانستان و رهبران این گروه دارند؛ با این تفاوت که ارتش مقاومت پروردگار هرگز به حکومت نرسید و جوزف کونی که خود را «پیامبر مردم» می‌خواند، تاکنون موفق نشده همانند «امیرالمومنین» طالبان، سرنوشت یک ملت را در دست گیرد.
جوزف کونی کیست؟
جوزف رائو کونی، جنگ‌سالار ۶۲ یا ۶۳ ساله اهل اوگانداست. او در سال ۱۹۸۷، یک گروه شبه‌نظامی به نام ارتش مقاومت پروردگار (Lord's Resentence Army) تاسیس کرد. آرمان این گروه، ایجاد یک دولت دین‌سالار (تئوکراسی) مسیحی در کشور افریقایی اوگانداست. این گروه در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم، در اوگاندا و کشورهای همسایه‌اش هراس‌افکنی کرده است.
دانشنامه بریتانیکا می‌گوید جوزف در کودکی «بچه‌محراب» بوده است. این اصطلاح برای نوجوانانی استفاده می‌شود که در کلیسا آواز می‌خوانند، می‌رقصند و اعانه جمع می‌کنند. او در جوانی مکتب و آموزش را رها کرد تا از راه دعاخوانی و جادوگری، درآمد کسب کند.
زمانی که یک سیاست‌مدار مارکسیست، در سال ۱۹۸۶ در اوگاندا به قدرت رسید، جوزف به یک گروه مسلح شورشی به نام جنبش روح‌القدس پیوست. او سپس رهبری یک گروه انشعابی از این جنبش به نام ارتش مقاومت پروردگار را به‌دست گرفت و خود را پیامبر مردم نامید.
مردم شمال اوگاندا در اوایل از جوزف و افرادش حمایت می‌کردند. اما به تدریج وقتی منابع حمایت مالی ارتش مقاومت پروردگار کاهش یافت، جنگجویان این گروه شروع به غارت اموال مردم کردند.
آرمان: حکومت مطلق دینی
جوزف کونی ادعا می‌کرد آنچه می‌گوید، به او الهام می‌شود. هدف او و ارتش مقاومت پروردگار، فقط سرنگون کردن حکومت وقت اوگاندا نبود. بلکه او می‌خواست حکومتی بر اساس فرمان‌های الهی و اصول دین مسیحیت ایجاد کند.
ارتش مقاومت پرورگار در کمپ‌های آموزشی خود، کودکان را شستشوی مغزی می‌داد تا آن‌ها را به جنگجویان افراطی تبدیل کند. رهبر گروه، کودکان را متقاعد کرده بود که آن‌ها با کمک آب مقدس، ضدگلوله می‌شوند. کودکانی که می‌خواستند از این اردوگاه‌ها فرار کنند، به قصد مرگ لت‌وکوب و شکنجه می‌شدند.
این گروه از سوی دادگاه بین‌المللی کیفری و گروه‌های حقوق بشری به شستشوی مغزی کودکان از راه آموزش‌های افراطی دینی، شکنجه و سواستفاده از کودکان و تجاوز به آن‌ها متهم است.
خشونت به‌نام «دین صلح»
در حالی که مسیحیان در بسیاری از کشورها، دین خود را آیین صلح می‌دانند، ارتش مقاومت پروردگار برداشت سخت‌گیرانه و افراطی از دین مسیحیت دارد و می‌خواهد با گرفتن قدرت، این برداشت را به عنوان قانون برهمگان تحمیل کند.
این گروه شبه‌نظامی از سوی ایالات متحده امریکا، دادگاه بین‌المللی جرایم و بسیاری از دولت‌های افریقایی، به انجام جرایم ضدبشری متهم شده است.
برآورد می‌شود که در نتیجه عملیات این گروه یا پیامدهای شورش‌گری آن، بیش از ۱۰۰ هزار نفر در کشورهای مختلف افریقایی کشته شده و حدود دو میلیون نفر آواره شده‌اند.
ارتش مقاومت پروردگار متهم است که حدود ۲۰ هزار کودک را از کشورهای مختلف افریقایی ربوده و در کمپ‌های آموزشی خود به عنوان کودک‌سرباز استفاده کرده است.
قتل‌عام، تجاوز جنسی، آدم‌ربایی، آزار و شکنجه انسان‌ها، از جمله اتهام‌های گروه شبه‌نظامی تحت فرمان جوزف کونی است.
شورش‌گری این گروه که پس از جنگ داخلی اوگاندا شروع شد، به یکی از طولانی‌ترین بحران‌ها در قاره افریقا تبدیل شده است.
ناکامی امریکا، آمدن روسیه
ایالات متحده سال‌ها در تعقیب این جنگ‌سالار افراطی مسیحی بوده است. در سال ۲۰۱۱، باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت امریکا، در نامه‌ای به کانگرس خبر داد که صد مشاور زبده نظامی را برای گرفتار کردن جوزف کونی به اوگاندا فرستاده است.
امریکا که به نظر می‌رسد اکنون علاقه خود را به قاره افریقا از دست داده و جای خود را به چین و روسیه داده است، برای بازداشت جوزف تلاش زیادی کرد، اما ناکام ماند.
اکنون به نظر می‌رسد روسیه به واسطه گروه واگنر و شبه‌نظامیان مزدور محلی آن در افریقا، می‌خواهد ماموریت ناتمام ارتش امریکا را به سرانجام برساند.
خبر مرتبط:
ماموریت ناکام امریکا در دست روسیه؛ مزدوران واگنر به بازداشت جوزف کونی «نزدیک شده‌اند»