یوناما با انتشار گزارشی اعلام کرد که از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ تا سپتامبر ۲۰۲۴، طالبان ۲۴۹ خبرنگار را به طور خودسرانه بازداشت کرده است.
سازمان ملل تاکید کرده است که در این مدت ۱۳۰ مورد شکنجه و بدرفتاری و ۷۵ مورد تهدید علیه خبرنگاران را ثبت کرده است.
دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) گزارش سه ساله خود درباره آزادی بیان تحت کنترول طالبان را روز سه‌شنبه منتشر کرد.
در این گزارش آمده است که پیش از تسلط طالبان بر افغانستان، حدود ۵۴۳ رسانه و ۱۰ هزار و ۷۹۰ کارمند رسانه‌ای در این کشور فعالیت داشتند، اما تنها سه ماه پس از تسلط این گروه، ۴۳ درصد از رسانه‌ها مسدود شدند و تعداد کارمندان رسانه‌ای به چهار هزار و ۳۶۰ نفر کاهش یافت.
یوناما اعتراف کرده است که برخی موارد نقض حقوق بشری خبرنگاران به دلیل عدم تایید، در این گزارش گنجانده نشده‌اند. سازمان ملل گفته موارد نقض حقوق بشر و آزادی بیان به دلیل موانع فرا راه معلومات «قضایا ممکن است کمتر گزارش شده باشند.»
سازمان ملل گفته طالبان با قانون امر به معروف محدودیت‌ها بر رسانه‌ها را بیشتر کرده است.
طالبان رسانه‌های افغانستان در تبعید را غیرقانونی اعلام کرد
طبق گزارش یوناما، طالبان پخش پارازیت روی ماهواره شبکه افغانستان اینترنشنال را تایید کرده و فعالیت رسانه‌های افغانستان در تبعیدی را «غیرقانونی» اعلام کرده است.
این سازمان واکنش طالبان را نیز مفصل منتشر کرده است. وزارت خارجه طالبان گفته اکثر رسانه‌هایی که در حال حاضر از خارج از کشور پخش می‌شوند، از وزارت اطلاعات و فرهنگ این گروه مجوز ندارند. طالبان گفته این رسانه‌ها «غیرقانونی شناخته می‌شوند و فعالیت آنها ممنوع است.»
شرایط دشوار خبرنگاران در افغانستان
رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در افغانستان گفته است که خبرنگاران در شرایط دشواری فعالیت می‌کنند. او گفته «خبرنگاران اغلب با قواعد نامشخصی درباره آنچه می‌توانند و نمی‌توانند گزارش دهند رو به رو هستند و خطر ارعاب و بازداشت خودسرانه را به دلیل پنداشته شدن انتقاد قبول می‌کنند.»
ولکر ترک، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل یافته‌های گزارش یوناما را نگران کننده خوانده و از طالبان خواسته است که به تعهدات افغانستان تحت قوانین بین المللی از جمله میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی عمل کند.
یوناما از طالبان خواسته است که از تهدید و بازداشت خودسرانه خبرنگاران خودداری کرده و اقدامات محدودکننده علیه زنان خبرنگار را لغو کند.