دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان گزارش سهساله خود را درباره وضعیت آزادی رسانهها در افغانستان منتشر کرد.
طبق این گزارش، طالبان پخش پارازیت روی ماهواره شبکه افغانستان اینترنشنال را تایید کرده و فعالیت رسانههای تبعیدی را «غیرقانونی» خوانده است.
در گزارش یوناما که روز سهشنبه (ششم قوس) منتشر شد، آمده است که طالبان با دخالت در محتویات نشرات و فعالیتهای رسانههای داخلی، آزادی بیان و رسانهها را نقض کرده است.
بازداشت و شکنجه خبرنگاران
یوناما گفته در سه سال تسلط طالبان بر افغانستان، موارد نقض حقوق بشر را ثبت کرده که ۳۳۶ خبرنگار و کارمندان رسانهها را متاثر کرده است.
یوناما گفته طالبان در این مدت ۲۴۹ خبرنگار را به طور خودسرانه بازداشت کرده است. سازمان ملل تاکید کرده است که ۱۳۰ مورد شکنجه و بدرفتاری و ۷۵ مورد تهدید خبرنگاران نیز ثبت کرده است.
طبق گزارش یوناما، پیش از تسلط طالبان بر افغانستان، حدود ۵۴۳ رسانه و ۱۰ هزار و ۷۹۰ کارمند رسانهای در این کشور فعالیت داشتند، اما تنها سه ماه پس از تسلط این گروه، ۴۳ درصد از رسانهها مسدود شدند و تعداد کارمندان رسانهای به چهار هزار و ۳۶۰ نفر کاهش یافت.
یوناما در این گزارش که وضعیت و آزادیهای رسانهها در افغانستان از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ تا سپتامبر ۲۰۲۴ را بررسی کرده، اعتراف کرده است که برخی موارد نقض حقوق بشری به دلیل عدم تایید، در این گزارش گنجانده نشدهاند. سازمان ملل گفته موارد نقض حقوق بشر و آزادی بیان ممکن است بیشتر از این باشد.
این گزارش نشان میدهد که قانون امر به معروف طالبان تأثیرات منفی بر فعالیت رسانهها و خبرنگاران داشته است و محدودیتهایی را در خصوص محتوای نشریات، پوشش زنان خبرنگار و نشر تصاویر و عکسها اعمال کرده است.
یوناما همچنین میگوید که طالبان فعالیت رسانههای افغانستان در تبعید را «غیرقانونی» میداند، که این امر موجب وضع محدودیتهای شدید بر کارمندان داخلی این رسانهها در افغانستان شده است.
یوناما با اشاره به پخش پارازیت طالبان بر ماهواره افغانستان اینترنشنال گفته است که این گروه بر دیگر رسانههای تبعیدی افغانستان هم محدودیت وضع کرده است.
طبق گزارش یوناما، در کنار وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، وزارت امر به معروف و استخبارات این گروه نیز در کار رسانهها دخالت میکنند. یوناما تایید کرده است که قانون رسانهها و دسترسی به اطلاعات تحت بررسی «مطابقت با شریعت» قرار دارند.
این گزارش همچنین نشان میدهد که اعضای کمیسیون رسیدگی به تخطیهای رسانهها عمدتاً از اعضای طالبان، از جمله ریاست استخبارات و وزارت امر به معروف این گروه هستند و هیچ زنی در این کمیسیون عضویت ندارد.
یوناما واکنش طالبان را در ضمیمه گزارش خود نشر کرده است. وزارت خارجه طالبان گفته پخش رسانهها از خارج از کشور برای مردم افغانستان باید قانونی باشد. این گروه گفته اکثر رسانههایی که در حال حاضر از خارج از کشور پخش میشوند، از وزارت اطلاعات و فرهنگ این گروه مجوز ندارند. طالبان گفته این رسانهها «غیرقانونی شناخته میشوند و فعالیت آنها ممنوع است.»
طالبان موارد نقض حقوق خبرنگاران و رسانهها را رد کرده است.
یوناما از طالبان خواسته است که از تهدید و بازداشت خودسرانه خبرنگاران خودداری کرده و اقدامات محدودکننده علیه زنان خبرنگار را لغو کند.
حکومت طالبان در ماههای اخیر با ارسال پارازیت گسترده کوشیده نشرات ماهوارهای افغانستان اینترنشنال را مختل کند. شبکه افغانستان اینترنشنال این حمله را نقض آزادی رسانهها خوانده و برای اطمینان از ادامه دسترسی مخاطبان خود به اخبار و اطلاعات آزاد، فرکانس ماهوارهای جدیدی معرفی کرد.