کمیته نوبل روز سه‌شنبه جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۲۴ را به جان هاپفیلد و جفری هینتون، دانشمندان امریکایی و کانادایی اهدا کرد.

این دو دانشمند برای اکتشافات و اختراعاتی اساسی که یادگیری ماشین را با شبکه‌های عصبی مصنوعی امکان پذیر می‌کند، برنده نوبل فیزیک شدند.

جان جوزف هوپفیلد فیزیکدان امریکایی است که بیشتر به دلیل مطالعاتش در زمینه شبکه‌های عصبی تداعی‌گر در سال ۱۹۸۲ شناخته می‌شود.

این مدل که اکنون به نام شبکه هوپفیلد معروف است، نقش مهمی در توسعه شبکه‌های عصبی مصنوعی و یادگیری ماشینی داشته است.

او مدرک دکترای فیزیک خود را از دانشگاه کرنل در سال ۱۹۵۸ دریافت کرد و به عنوان استاد در دانشگاه‌های معتبر از جمله پرینستون و کلتک فعالیت کرده است.

جفری اورست هینتون یک دانشمند بریتانیایی-کانادایی است که در حوزه علوم کامپیوتر و روانشناسی شناختی فعالیت می‌کند.

هینتون به عنوان یکی از پیشگامان شبکه‌های عصبی مصنوعی شناخته می‌شود و اغلب با عنوان «پدرخوانده هوش مصنوعی» نام برده می‌شود.

او از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ در گوگل (Google Brain) و دانشگاه تورنتو فعالیت داشت و در سال ۲۰۲۳ به دلیل نگرانی‌هایش درباره خطرات هوش مصنوعی از گوگل کناره‌گیری کرد.

او همچنین برنده چندین جایزه دیگر از جمله مدال دیراک و جایزه آلبرت اینشتین است و به عنوان یکی از تاثیرگذارترین دانشمندان در زمینه فیزیک و زیست‌شناسی محاسباتی شناخته می‌شود.

نوبل فیزیک سال گذشته به چه کسانی رسید؟

در سال ۲۰۲۳، پیر آگوستینی، فرنک کراوس و آن لوهیلیر، موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شدند.

آن‌ها به خاطر توسعه پالس‌های لیزری فوق‌العاده کوتاه که امکان مطالعه حرکات الکترون‌ها را فراهم می‌کند، این جایزه را دریافت کردند.

برندگان جایزه نوبل پزشکی ۲۰۲۴ چه کسانی بودند؟

روز دوشنبه، کمیته نوبل در موسسه کارولینسکا در استکهلم سویدن، ویکتور آمبروس و گری روکون را به عنوان برندگان جایزه نوبل پزشکی و فیزیولوژی سال ۲۰۲۴ معرفی کرد.

این دو دانشمند امریکایی به دلیل کشف میکرو آر.ان.ای‌ها (microRNA)، مولکول‌های کوچک آر.ان.ای که نقش کلیدی در تنظیم ژن‌ها ایفا می‌کنند، این جایزه را دریافت کردند.

مراسم اهدای جایزه نوبل فیزیک در دهم دسامبر در استکهلم برگزار می‌شود و برندگان این جایزه، مدال، دیپلم و مبلغ جایزه را دریافت می‌کنند.

جایزه نوبل

جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵ به وسیله آلفرد نوبل، شیمیدان و مخترع سویدنی، بنیان‌گذاری شد.

نوبل، مخترع دینامیت، پس از مواجهه با انتقادات درباره آثار مخرب اختراعش، در وصیت‌نامه‌اش تصمیم گرفت ثروت خود را به‌منظور اعطای جوایز به افرادی که بزرگ‌ترین دستاوردها را در زمینه‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی یا پزشکی، ادبیات و صلح به دست می‌آورند، وقف کند.

هدف او از این اقدام، تشویق نوآوری‌هایی بود که به نفع بشریت باشد.

اولین جوایز نوبل در سال ۱۹۰۱ اهدا شدند.

در طول سال‌ها، جایزه نوبل به یکی از معتبرترین و شناخته‌شده‌ترین جوایز در سطح جهان تبدیل شده است.

جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۴

روز چهارشنبه ۱۸ میزان، کمیته نوبل برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۴ را معرفی خواهد کرد.

در سال ۲۰۲۳، مونگی باوندی، لوئیس بروس و الکسی اکیموف، به خاطر دستاوردهایشان در زمینه ایجاد نقاط کوانتومی، موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شدند.

نقاط کوانتومی ذراتی فوق‌العاده کوچک هستند که اندازه آن‌ها تقریبا یک میلیون برابر کوچک‌تر از سر یک سوزن است. این نقاط به دلیل اندازه‌های مختلف خود، قادر به تولید رنگ‌های متنوعی از نور هستند و کاربردهای گسترده‌ای در فن‌آوری‌های نوری و الکترونیکی دارند.

جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۴

روز پنج‌شنبه ۱۹ میزان، برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۴ اعلام خواهد شد.

در سال ۲۰۲۳، یون فوسه، نویسنده نروژی، به دلیل آثار برجسته‌اش در ژانر نمایشنامه و داستان‌های تخیلی، به ویژه موضوعات الهیاتی، موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.

جایزه نوبل صلح ۲۰۲۴

روز جمعه ۲۰ میزان، کمیته صلح نوبل، برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۴ را معرفی خواهد کرد

در سال ۲۰۲۳، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در ایران، برنده این جایزه شد و کمیته نوبل نروژ از او به خاطر «مبارزه علیه ستم بر زنان در ایران و مبارزه برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه» قدردانی کرد.

محمدی، بعد از شیرین عبادی دومین ایرانی است که این جایزه را به خود اختصاص داده است.

او پنجمین فردی بود که در حبس این جایزه را دریافت کرد.

نوبل علوم اقتصادی

به گفته کمیته نوبل، روز دوشنبه ۲۳ میزان، برنده جایزه نوبل علوم اقتصادی ۲۰۲۴ معرفی خواهد شد.

در سال ۲۰۲۳، پروفسور کلودیا گلدین، اقتصاددان برجسته دانشگاه هاروارد، این جایزه را برای تحقیقات خود در زمینه بررسی نقش زنان در بازار کار دریافت کرد.