فعالان حقوق زن میگویند سازمان ملل در نشست سوم دوحه با زنان افغان، از رویکرد وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان پیروی و زنان را حذف کرده و به حاشیه رانده است.
زمانی که از نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان درباره دلیل حذف زنان از نشست دوحه پرسیده شد، پاسخ عجیبی داد: طالبان از کوهها آمدهاند و... زمان میبرد که اصول ما را بپذیرند.
رزا اوتنوبایوا در یک نشست خبری در نیویارک، در پاسخ به سوال مریم رحمتی، خبرنگار افغانستان اینترنشنال، درباره مخالفت طالبان با حضور زنان در نشست دوحه گفت:«[طالبان] مانند ما و شما نیستند. طالبان از کوهها و از جنگ آمدهاند و تبدیل کردن آنها به کسانی که دور میز گفتوگو بنشینند و اصول ما را بپذیرند آسان نیست.»
اقدام سازمان ملل به حذف و به حاشیه راندن زنان از گفتوگوهای اصلی نشست دوحه، انتقادهای تند فعالان زن افغانستان را برانگیخته و آنان میگویند ملل متحد این کار را بنا به خواست طالبان انجام داده است.
تاکنون سازمان مل رسما به واکنش و پرسشهای اساسی زنان در مورد حذف زنان از نشست دوحه، پاسخ نداده است.
کارشناسان حقوق بشر از جمله کارشناسان خود ملل متحد معتقدند که طالبان در افغانستان «آپارتاید جنسیتی» را حاکم کرده است. از این رو، فعالان افغان همواره تاکید میکنند که اساسیترین موضوع بحث درباره افغانستان، باید مسئله نقض حقوق بشر به ویژه نقض حقوق زنان باشد.
محدودیتهای طالبان علیه زنان تمام حوزههای زندگی آنان را دربر میگیرد. از ممنوعیت آموزش و کار شروع تا سفر بدون محرم و حضور در پارکهای سطح شهر.
در نشست دوحه اما علاوه بر اینکه زنان حذف شدهاند، آجندای گفتوگوها نیز متمرکز به موضوعات اقتصادی، بانکی و مبارزه با مواد مخدر است. دو موضوعی که طالبان پیوسته میگوید در این زمینهها کار میکند و از آنرا عنوان «دستاوردهای» حکومت خود تبلیغ میکند.
رئيس یوناما معتقد است که این دو موضوع به زنان افغانستان ربط دارد. خانم اوتونبایوا استدلال کرد که از پنج میلیون معتاد در افغانستان، ۳۵ درصد آن زناناند. او همچنین به بازگرداندن زنان افغان به کار و تجارت اشاره کرد.
فعالان زن افغانستان اما در پی اقدام سازمان ملل به حذف زنان از این نشست، این سازمان را به نقض ارزشهای علامیه جهانی حقوق بشر متهم کردهاند. زنان افغان از سازمان ملل میپرسند که چگونه میتواند ارزشهای مندرج اعلامیه جهانی حقوق بشر را به گروهی که به باور خود ملل متحد «از کوهها آمده»، تسیلم کند.
پرسشهای زنان همچنین شامل این است که آیا درست است سازمان ملل حکومت و سرنوشت میلیونها انسان را به گروهی واگذار کند که با ارزشهای بشری «دشمنی» دارد و «تا گلو غرق در سیاستهای واپسگرایانه است.»
زنان معترض افغان سازمان ملل را متهم میکنند که سازوکارهایش را در خدمت گروهی که «از کوه آمده» گذاشته و این امر تنها منجر به مشروعیت بخشیدن به طالبان میشود.
سازمان ملل پس از هفتهها رایزنی، به خواستهای طالبان در پیوند به نشست دوحه تمکین کرد. اتفاقی که منجر به حذف زنان و نیروهای دموکراتیک از گفتوگوهای اصلی در دوحه و ترتیب اجندای احتمالی نشست طبق میل طالبان شد.
در نشست دوم دوحه نیز سازمان ملل سعی کرد که طالبان را به قطر ببرد اما در نهایت شرایط طالبان را نپذیرفت و این گروه نیز شرکت در نسشت خودداری کردند. طالبان اینبار هم هشدار داده اگر تغییرات در دستور کار این نشست بیاید، بر تصمیم این گروه اثر خوهد گذاشت.
پیشتر خبرگزاری آسوشیتد پرس نیز گزارش داد که نماینده سازمان ملل متحد از تصمیم این سازمان برای عدم حضور زنان افغان در نشست دوحه دفاع کرده است.
رئیس یوناما گفته که در روز دوم نشست گفتوگوهایی با زنان صورت خواهد گرفت. اما گفتوگوهای اصلی با نمایندگان ویژه کشورها در روز اول برگزار میشود و مشخص نیست که کدام جناحها با زنان مذاکره خواهند کرد.
قرار است نشست سوم دوحه به میزبانی سازمان ملل و با حضور نمایندگان ویژه کشورها در امور افغانستان به تاریخ ۱۰ و ۱۱ سرطان برگزار میشود.